Skip to main content

Dag: 26 juni 2023

Hebben looprollengeleidingen nog toekomst door populariteit van profielrailgeleidingen?

Hebben looprollengeleidingen nog toekomst door populariteit van profielrailgeleidingen?

Geschreven door: Daniël Jonker

Er is een groot aanbod lineaire geleidingen. Dit assortiment is zelfs zo breed, dat het soms een uitdaging is om de juiste geleiding te kiezen. De afgelopen jaren is de populariteit van profielrailgeleidingen enorm toegenomen. Geen vreemde keuze, gezien haar allround kwaliteiten. In de technische branche zien we dat deze momenteel wordt verkozen boven een looprollengeleiding. Maar is dat terecht?

Profielrailgeleidingen zijn populair als technische oplossing, maar is een looprolgeleiding niet een betere oplossing op de langere termijn?

Profielrailgeleidingen

In dit artikel:

  • Soorten geleidingen
  • Terug naar engineering: Deze keuzes zijn al bepalend voor uw geleiding
  • Profielrailgeleiding
  • Looprollengeleiding
  • Voorbeelden van toepassingen van looprollengeleidingen
  • Wanneer kiest u een profielrail- en looprolgeleiding?
  • Het antwoord op dé vraag: Hebben looprollengeleiding nog toekomst?

Soorten geleidingen

We willen allemaal een goed product in de markt zetten met de juiste prijs-kwaliteit verhouding. En dat gaat verder dan de aanschaf van een kwalitatief product; dit vraagt om slimme oplossingen.

Als we kijken naar het aanbod geleidingen, kunnen we deze in vier categorieën schalen: de profielrail- (1), looprol- (2), glijlager- (3) en luchtlagergeleiding (4). De eerste twee zijn breed inzetbaar en eenvoudig toe te passen. Zo valt de keuze vaak op een profielrailgeleiding met een goede prijs-prestatie verhouding, waar gekeken wordt naar kostprijs en draaggetallen.

Maar als we met een bredere blik kijken naar het uitgangspunt van een geleiding, kan een looprollengeleiding ook nog weleens de oplossing zijn. Door te kijken naar belasting, snelheid, versnelling en nauwkeurigheid van beide geleidingen, komt u tot een antwoord.

Wat is het verschil tussen een profielrailgeleiding, looprolgeleiding, glijlagergeleiding en luchtlagergeleiding? In deze tekening ziet u dit heel snel
Wat is het verschil tussen een profielrailgeleiding, looprolgeleiding, glijlagergeleiding en luchtlagergeleiding? In deze tekening ziet u dit heel snel
Wat is het verschil tussen een profielrailgeleiding, looprolgeleiding, glijlagergeleiding en luchtlagergeleiding? In deze tekening ziet u dit heel snel
Wat is het verschil tussen een profielrailgeleiding, looprolgeleiding, glijlagergeleiding en luchtlagergeleiding? In deze tekening ziet u dit heel snel
Wat is het verschil tussen een profielrailgeleiding, looprolgeleiding, glijlagergeleiding en luchtlagergeleiding? In deze tekening ziet u dit heel snel


Engineering: Deze keuzes hebben al invloed op uw geleiding

Om te kunnen bepalen welke geleiding het beste ingezet kan worden, gaan we terug naar het startpunt van engineering: Hoe ga ik mijn beweging geleiden en aandrijven? Deze keuze heeft namelijk direct invloed op het ontwerp en het bijbehorende kostenplaatje. Een tweede besparing kan ingezet worden door na te denken over hoe de geleiding gemonteerd gaat worden.

Profielrailgeleiding

Waarom is een profielrailgeleiding zo populair? Allereerst is de keuze bij deze geleidingen breed. Wordt het een kogelomloop- of rollengeleiding? En als we voor die eerste kiezen, nemen we dan twee, vier of zes kogelbanen? Een korte, standaard en lange loopwagen in blok- of flensuitvoering? Wanneer er een uitvoering is gekozen, kijken we specifiek naar nauwkeurigheid, montage, draaggetallen en de levensduur.

Nauwkeurigheid is een belangrijk aspect. Om enkele μm te behalen op de loopbanen, worden deze geleidingen vervaardigd door middel van freesbewerkingen, harden en slijpprocessen. Deze nauwkeurigheid moet zorgen voor een constante kwaliteit op de loopeigenschappen, maar stelt daarnaast ook hoge eisen aan de montagevlakken van de constructie waar de geleidingen op worden gemonteerd. Door de slankheid van de rail, zal deze bij montage de vorm van de montagevlakken aannemen, waardoor er afwijkingen kunnen ontstaan. Omdat de uiteindelijke nauwkeurigheid voor een groot deel wordt bepaald door nauwkeurigheid bij montage, is het goed om van tevoren al na te denken over hoe u de geleiding wilt monteren.

De profielrailgeleiding is een geleiding met een compacte inbouwafmeting, gecombineerd met hoge dynamische draaggetallen. Die laatste zijn berekend aan de hand van de kogeldiameter en het aantal kogels, die in contact zijn tussen loopwagen en rail. Het dynamisch draaggetal is gebaseerd op 50 of 100 kilometer, dit is per producent verschillend. En als laatste bekijken we de levensduur. Deze wordt bepaald door de verhouding optredende belasting ten opzichte van het dynamisch draaggetal. Overigens is het goed om te weten dat het draaggetal meestal niet de waarde van de toelaatbare belasting is. De levensduur bepaalt uiteindelijk of de juiste keuze voor geleiding is gemaakt.

Al deze kenmerken hebben ervoor gezorgd dat de profielrailgeleiding de afgelopen twee decennia een grote opmars heeft gemaakt. En de profielrail- werd verkozen boven een looprollengeleiding.

[quote-right]


Als we met een bredere blik kijken naar het uitgangspunt van een geleiding, kan de looprollengeleiding ook nog weleens de oplossing zijn

Daniël Jonker

Looprollengeleiding

Ook hier zijn er diverse opties: vlakke looprollen, combirollen, rollen met een gotisch of v-gevormde groef, rollen binnen een profiel of juist aan de buitenzijde. Met of zonder afstrijkers, geharde of geen geharde loopvlakken?

De vorm van de loopvlakken bepaalt of het een 1- of 2-puntscontact is. Bij looprollengeleidingen zijn er minder contactpunten tussen slede/loopwagen en rail, wat zorgt voor minder stijfheid in de geleiding. Bij hevige belasting zal het materiaal daardoor meer gaan vervormen. Het voordeel van het grotere wentellichaam is dat deze makkelijker in beweging is te zetten en soepeler rolt.

Profielrailgeleidingen zijn populair als technische oplossing, maar is een looprolgeleiding niet een betere oplossing op de langere termijn?Het resultaat is een licht lopende geleiding, wat één van de pluspunten is. Maar waarom lopen ze lichter? Als we een vergelijk trekken met het duwen van een kar of fiets, weten we allemaal dat hoe groter het wiel, hoe gemakkelijker het duwen gaat. Dit gaat ook op voor lineaire geleidingen. Bij een profielrailgeleiding worden kogels of rollen gebruikt met een relatief kleine diameter, ten opzichte van de radius van een looprol. Deze radius is vaak groter dan de kogeldiameter. Daarnaast duwen de kogels elkaar door in de retourkanalen, waar de looprol alle vrijheid heeft.

Daarnaast kunnen ze een hogere snelheid aan en axiaal ingesteld worden waarmee meer of minder voorspanning wordt gecreëerd.

Een ander interessant punt is de vlaktedruk. Deze bepaalt te toelaatbare belasting tussen rol en rail. De lagering van de looprollen kunnen echter vaak een nog grotere belasting aan. De draaggetallen geven dan ook veelal de maximaal toelaatbare belasting aan en bepaalt de keuze van de bouwgrootte.

Voorbeelden van toepassingen looprollengeleidingen

  • Vast-loslager principe

    Dit principe kennen we vanuit lageren van assen, walsen en spindels. Hierbij neemt één zijde de radiale en axiale krachten op en de andere zijde alleen de radiale belasting. Dit is ook mogelijk met lineaire geleidingen. Hierbij wordt een vastlager geleiding toegepast met een v-groef of gotische groef en voor de loslager geleiding een vlak loopvlak. De toegestane afwijking die de loslager geleiding mag hebben, bepaalt de tolerantie van de constructie. Uiteraard blijft de functie wel de belangrijkste factor met betrekking tot de nauwkeurigheid. Hierbij heeft de vastlager geleiding een belangrijke rol; deze moet namelijk goed uitgelijnd zijn. De beweging dient zo dicht mogelijk bij de vastlager geleiding aangedreven te worden, om schranken te beperken.

  • Equivalente belasting

    Het massa zwaartepunt bevindt zich niet altijd in het midden van de geleidingen. Er is minimaal één richting waarbij de massa een momentbelasting oplevert. Deze momentbelastingen zorgen door de afstand van de rollen/loopwagens voor extra radiale of axiale belasting. Elke belasting op een rol of loopwagen heeft invloed op de levensduur en stijfheid. Doel is om de momentbelastingen zo laag mogelijk te houden, zolang dit de functie niet in de weg staat.

    Daarbij kijken we ook naar de aard van de belasting. Als alle krachten en belastingfactoren bekend zijn kan de equivalente belasting berekend worden. Dit is een fictieve waarde waarin alle krachten in één kracht resulteren. Het is vooral een rekenwaarde om de levensduur te berekenen.

  • Vierkant opstelling

    De hartafstand van de rollen in bewegingsrichting moet gelijk zijn aan de parallelle afstand. Dit kan zowel door een looprol- als profielrailgeleiding. Door te houden aan deze geometrische opstelling van looprollen (of loopwagens) zijn de nadelige schrankeffecten op de geleidingen het minst of zelfs niet waarneembaar. Alleen de positie van de aandrijving kan schranken veroorzaken.

  • Beide zijden aandrijven

    De keuze om beide zijden aan te drijven heeft als voordeel dat er nagenoeg geen schrankeffect optreedt op de geleidingen. Zeker indien de geleidingen ver uit elkaar staan en een vierkantsopstelling niet mogelijk is vanwege de beschikbare ruimte in bewegingsrichting. Tevens heffen de beide aandrijvingen een moment belasting (Mz) op en zorgt dit voor een lagere belasting op de rol/loopwagen.

  • Hoge snelheid

    De weerstand van een geleiding heeft invloed op de maximaal toegestane snelheid. Het rollende element van de geleiding is hierbij leidend. Hoe meer vrijheid het rollende element heeft, hoe hoger de snelheid kan worden.

    Maar ook afdichtingen spelen een rol. Een geleiding met een kogelomloopsysteem moet beter beschermd zijn tegen vuil dan een geleiding met een rol.

    Echter andersom is het ook zo: bij een looprollengeleiding kan er gemakkelijk vuil in het geleidingsprofiel komen. Met een afschraper kan dit geminimaliseerd worden.

  • Smeren

    Wat beweegt moet ook gesmeerd worden. De levensduurberekeningen gaan dan ook uit van grenssmering waarbij altijd een microlaag smeermiddel tussen de metalen delen aanwezig is. Onderhevig aan de drukbelasting tussen de draaiende delen en de loopvlakken wordt na enige tijd het smeermiddel weggedrukt. De keuze van het juiste smeermiddel is van groot belang, evenals de juiste smeerinterval en smeerhoeveelheid. Voor een optimale levensduur kan gebruikgemaakt worden van een automatisch smeersysteem. Deze zijn vaak direct aan te sluiten op de profielrailgeleiding. Maar ook voor looprollen zijn er diverse oplossingen voor automatisch smeren waarbij het smeermiddel direct op de loopvlakken wordt aangebracht.

    Waarom is smeren belangrijk?

Wanneer kiest u een profielrail- en looprollengeleiding?

Wanneer passen we een profielrailgeleiding toe of is de looprollengeleiding een betere oplossing? We geven een aantal toepassingen per type geleiding. Uitzonderingen zijn overigens altijd mogelijk.

  • Profielrailgeleiding

    Metaalbewerkingsmachines voor boren, frezen en draaien, verpakkingsmachines met hoge nauwkeurigheid of hoge drukbelasting en machines voor de medische en farmaceutische industrie (RVS-uitvoering);

  • Looprollengeleiding

    Goederenliften of liftbewegingen in machines, pick & place systemen, handmatig aangedreven bewegingen in machines, machines voor de bouwindustrie en apparaten voor de medische en farmaceutische industrie.

Conclusie: Hebben looprollengeleidingen nog toekomst?

In de technische branche zien we dat veelal de keuze wordt gemaakt voor profielrailgeleidingen. Redenen hiervoor zijn tijdsdruk en vertrouwd zijn met deze geleidingen. Daarnaast is hij populair vanwege de goede verhouding tussen aanschafprijs en belastbaarheid, in combinatie met een compacte bouwvorm. Maar dit vraagt ook meer van de nauwkeurigheid, stijfheid, montage en onderhoud, met name op langere termijn.

Is de looprolgeleiding op de langere termijn een betere oplossing?

[quote-right]


Hebben looprollen nog toekomst? Wij menen van wel en voorspellen zelfs een ‘comeback’ van deze lichtlopende geleiding

Daniël Jonker

Daniel Jonker

Waar de looprolgeleiding meer inbouwruimte vraagt, stelt deze minder hoge eisen aan de inbouwnauwkeurigheid. Overige voordelen zijn de hogere snelheden, het feit dat ze lichter lopen en ze vereisen aantoonbaar minder tijd bij montage en onderhoud.

Om daarmee terug te komen op de vraag: Hebben looprollengeleidingen nog toekomst? Wij menen van wel en voorspellen een ‘comeback’ van deze licht lopende geleiding.

In een tijd waar vakmensen schaars zijn en we graag efficiënt omgaan met werkuren, loont het daarom om de tijd te nemen voor de juiste selectie van geleiding. Voor vrijblijvend advies, documentatie en STEP/CAD files kunt u ook MCA linear motion robotics raadplegen: sinds 1994 het bedrijf voor totaaloplossingen in de lineair-, aandrijf- en besturingstechniek.


Ook interessant: Waarom is smeren belangrijk?

Smering is essentieel voor een goede werking van lineairgeleidingen,
spindelaandrijvingen en tandheugelaandrijvingen.
Maar hoe moet u geleidingen en aandrijvingen smeren?

Ga naar de handleiding ‘smeren’

Waarom is het smeren van uw lineaire geleidingen belangrijk en welke voordelen heeft dit voor uw bedrijf? lees het in deze handleiding


#profielrail #looprolgeleidingen #looprollen #techniek #lineairtechniek #stelling 

Lees ook eens:

Lees verder