Gerold of gewerveld? Zo bepaalt u de juiste trapeziumspindel
Door: Daniël Jonker
Wie met lineaire beweging werkt, weet: het zit ‘m vaak in de details. Neem bijvoorbeeld de spindel: kiest u voor een gerolde of een gewervelde trapeziumspindel? Het verschil zit misschien in de techniek, maar heeft invloed op nauwkeurigheid, levensduur én hoe soepel alles loopt. Daniël geeft u in dit artikel een scherpe blik op deze twee spindels en de techniek erachter. Welke spindel past het beste bij uw toepassing?
In dit artikel (klik op de titel als u er snel naartoe wilt)

Draadrollen (gerolde spindels)
Bij gerolde trapeziumspindels (ook wel draadrollen of draadgerolde spindels genoemd) wordt een ronde staf tussen twee roterende rollen geperst. Tijdens het draaien wordt de trapeziumvormige groef in het materiaal gedrukt en loopt het stafmateriaal van links naar rechts. Deze spindels zijn vaak te herkennen aan het groefje op de buitendiameter tussen de trapeziumgroeven.
Het fijne aan gerolde spindels is dat ze standaard beschikbaar zijn, betaalbaar zijn en een glad oppervlak hebben. Voor veel toepassingen is de nauwkeurigheid helemaal prima, zeker als het geen ultra-precies werk hoeft te zijn.

Wervelen (gewervelde spindels)
Bij wervelen wordt de groef in het materiaal aangebracht door een verspanende bewerking. Hierbij gaat het langzaam roterende materiaal door een excentrisch roterend gereedschap die een hoog toerental heeft. Hierbij wordt net als bij draadrollen de groef met 1 werkgang in het materiaal gemaakt.
Gewervelde spindels bieden een hoge nauwkeurigheid tot wel 0,03 mm per 300 mm, een flankoppervlak dat glad is, zorgen dankzij hun ruwe structuur voor betere hechting van smeermiddelen en maken maatwerk in spoed en diameter mogelijk.

Uw toepassing bepaalt de spindel, niet andersom. En een goed gekozen spindel maakt het verschil tussen ‘werkt’ en ‘werkt altijd
Genormaliseerd
De trapezium spindels worden vervaardigd volgens de maatvoering van DIN 103. Dat betekent dat onze spindels altijd uitwisselbaar zijn met andere DIN 103 trapeziumspindels. Er kan wel verschil in nauwkeurigheid zijn. Let vooral op de spoednauwkeurigheid en de tolerantie van de trapeziumvorm. Dit bepaalt het verschil in kwaliteit.
Overeenkomsten en verschillen tussen de spindels
Benieuwd naar de technische verschillen tussen gerolde en gewervelde trapeziumspindels? In onderstaande tabel ziet u in één oogopslag hoe ze zich tot elkaar verhouden op het gebied van nauwkeurigheid, oppervlak, maatwerk en meer.
Eigenschap | Gerolde spindels | Gewervelde spindels |
---|---|---|
Nauwkeurigheid per 300 mm | 0,3 mm / 0,1 mm / max. 0,05 mm | 0,15 mm / 0,05 mm / max. 0,03 mm |
Tolerantieklasse | 7e | 7e |
Buitendiameter | Niet getolereerd | h9 – h11 |
Flankoppervlak | Zeer glad | Benadert geslepen oppervlak |
Stick-slip effect | Gemiddeld | Laag, merkbaar vanaf Ø40 mm |
Materiaalkeuze | C15, C45, 304L, 316L | Divers |
Klantspecifieke ØD x P | Niet mogelijk | Mogelijk |
Prijs | Standaard | Hoger |
Smering
Trapeziumspindels moeten altijd goed gesmeerd worden. Hoe vaak en hoeveel, hangt af van factoren zoals belasting, snelheid, slaglengte en de omstandigheden waarin de spindel draait. Dat geldt voor zowel gerolde als gewervelde varianten.
Er is alleen een belangrijk verschil. Door het wat ruwere oppervlak van gewervelde spindels is de hechting van smeermiddel aan het oppervlak beter dan de zeer gladde flankoppervlakte van gerolde spindels. Dit zorgt dat gewervelde spindels een betere smering hebben en een lagere stick-slip. Dit voordeel treed op bij spindels van Ø40 mm.

Hoe smeert u geleidingen en aandrijvingen?
Smering is essentieel voor een goede werking van lineairgeleidingen,
spindelaandrijvingen en tandheugelaandrijvingen.
Maar hoe moet u geleidingen en aandrijvingen smeren?
Veelgestelde vragen (FAQ)
-
Wat is het verschil tussen een gerolde en gewervelde trapeziumspindel?
Gerolde trapeziumspindels worden gevormd door vervorming zonder verspaning. Ze zijn standaard, voordelig en hebben een glad oppervlak. Gewervelde spindels worden verspanend gemaakt, zijn nauwkeuriger en bieden betere smering dankzij een iets ruwere flank. Ook maatwerk is mogelijk bij gewervelde spindels.
-
Welke trapeziumspindel is beter geschikt voor nauwkeurige toepassingen?
Voor toepassingen waarbij nauwkeurigheid cruciaal is, zoals bij positioneringssystemen, is een gewervelde spindel de beste keuze. Deze biedt een hogere spoednauwkeurigheid tot 0,03 mm per 300 mm en betere toleranties.
-
Zijn gewervelde en gerolde spindels onderling uitwisselbaar?
Ja, beide typen worden geproduceerd volgens DIN 103 en zijn daardoor in maatvoering uitwisselbaar. Let wel op: de toleranties, precisie en kwaliteit kunnen per type en fabrikant verschillen.
-
Hoe vaak moet ik een trapeziumspindel smeren?
De smeerinterval hangt af van belasting, snelheid, slaglengte en de omgevingscondities. Zowel gerolde als gewervelde spindels moeten regelmatig gesmeerd worden om slijtage en wrijving te beperken. Check ook de smeerhandleiding voor meer informatie.
-
Kan ik een trapeziumspindel op maat laten maken?
Naast de standaard trapeziumspindels en moeren kunnen we ook bewerkte spindels en moeren leveren. Het standaard programma bevat flens-, rond en zeskant moeren van brons en gewervelde of gerolde spindels van staal of RVS.
De moeren zijn op aanvraag verkrijgbaar in de materialen staal, kunststof en gietijzer. Neem contact op voor meer informatie.
Hulp nodig bij de juiste keuze spindel?
We helpen u graag om de juiste spindel te selecteren: gaat u voor de voordelige standaardoplossing of een maatwerkspindel met hoge precisie? Wij denken met u mee: +31 (0)571 27 20 10 of vul onderstaand formulier in.
Waarom u bij MCA wilt bestellen
-
1 bedrijf voor lineair, motion & robotics (en dat is handig)
Direct antwoord op uw vragen. U krijgt technisch advies en oplossingen (op maat) waar u echt iets aan heeft
-
Wij zijn de lineairspecialist met meer dan 30 jaar kennis en ervaring
-
We vinden een oplossing. En anders maken we er samen één.
